Trendanalyse
Het bepalen van de drijvende krachten achter trends en andere ontwikkelingen.
Een Trendanalyse kan gebruikt worden als onderdeel van een uitgebreidere toekomstverkenning. Lees de oefening Scenario-analyse voor een overzicht van alle opdrachten die hier onderdeel van uitmaken.
Een trendanalyse kan gemaakt worden wanneer studenten een duidelijke probleemanalyse (eventueel met Causal Loop Diagram) klaar hebben, plus een ingevulde trendbank. Zodra de studenten een duidelijk beeld hebben van hun onderwerp en de problemen die daarbij spelen, is het tijd om verder te kijken door middel van een trendanalyse.
Goal
Door deze methode kunnen studenten de belangrijkste trends selecteren en beschrijven, de drijvende krachten erachter bepalen en deze vervolgens opnemen in een scenariosjabloon. Door een scenariosjabloon te maken denken studenten na over de drijvende krachten achter de door hun gevonden trends. Hiermee kunnen ze eventueel ook de feedback loops in eerder gemaakte Causal Loop Diagram verder aanscherpen.
Door deze oefening leren studenten:
- De drijvende kracht bepalen achter geconstateerde trends
- Visualiseren hoe deze trends op hun onderwerp inwerken
Attachments
Instructions
10 minuten - uitleg over de opdracht
15 minuten - presentatie trends aan andere groepen
30 minuten - sjabloon tekenen
10 minuten - Scenariosjabloon presenteren aan andere groepen
5 minuten - nabespreken en afsluiten
Totaal: 70 minuten. Dit kan langer of korter gemaakt worden door meer of minder tijd te besteden aan de presentaties van de trends en het scenariosjabloon.
De werkgroep die hieronder beschreven staat focust op het bepalen van de drijvende krachten en het uitwerken van het scenariosjabloon. Daarnaast bestaat de opdracht ook uit een schrijfopdracht (de trendanalyse) waar de studenten zelfstandig aan werken.
Ook grijpt deze opdracht terug op de eerste activiteit binnen dit vak: het ontwerpen van het Causal Loop Diagram (CLD). Na het uitwerken van het scenariosjabloon kunnen de studenten hun nieuw verworven inzichten gebruiken om de CLD te herzien en verder aan te scherpen.
Binnen deze werkgroep focussen de studenten vooral op het ontwerpen van een scenariosjabloon. Hiervoor moeten studenten eerst de drijvende krachten achter de door hun beschreven trends bepalen.
Werkgroep
Begin de werkgroep met de PowerPoint-presentatie en leg daarbij vooral goed uit wat het verschil tussen tussen gebeurtenissen, trends en drijvende krachten is. Als je zelf nog niet scherp hebt wat dit verschil precies is, kijk dan even hier.
Kort gezegd beschrijft een trend een waarneembare ontwikkeling in de tijd, terwijl een driving force een (maatschappelijke) ontwikkelingen is waarvan de impact en richting nog niet duidelijk is. Drijvende krachten gaan dus vaak vooraf aan trends.
Verdere uitleg en voorbeelden over het verschil tussen trends en drijvende krachten staan in de PowerPoint slides in bijlage 3. Bepaal zelf hoeveel slides je nodig hebt om dit toe te lichten en hoe complex je dit wilt maken.
Studenten kunnen of meteen in hun groepjes aan de slag met het scenariosjabloon, of ze kunnen eerst hun trends pitchen, die ze gevonden hebben tijdens een eventuele werkgroep Brainwriting. Zo kunnen ook anderen input leveren over de drijvende krachten die hieraan ten grondslag liggen. De lengte van de pitches kan variëren, afhankelijk van de complexiteit van de onderwerpen. Kies zelf de vorm die je het beste aansluit. Een pitch van 1 minuut heeft als voordeel dat er flink tempo in zit en er meer tijd is om te reageren.
Vervolgens kunnen ze aan het werk met het scenariosjabloon, waarvan de basisvorm in de bijlage staat weergegeven.
Om het scenariosjabloon goed te laten werken moet bij het invullen worden voldaan aan enkele eisen:
• Helder gedefinieerde assen
(vermijd: ja/nee of minder/meer extreem)
• Formulering van assen is neutraal
(vermijd waardeoordelen)
• Beide assen overlappen elkaar niet in betekenis
Een voorbeeld van een ingevuld scenariosjabloon inclusief toelichting bij de scenario’s is toegevoegd als bijlage.
Na deze opdracht tijdens de werkgroep kunnen studenten zelfstandig verder werken aan hun trendanalyse. De trendanalyse en het sjabloon vormen samen de basis waarop ze de toekomstscenario’s kunnen construeren. Deze schrijfopdracht voor de studenten, die gebruikt wordt bij het vak Duurzame Dynamiek in de opleiding Bèta-gamma van de Universiteit van Amsterdam is hier toegevoegd.
Zoals in de toelichting vermeld stond grijpt deze opdracht ook terug op de Causal Loop Diagram die ze eerder hebben gemaakt. Leg uit dat ze de drijvende krachten uit hun scenariosjabloon en de trendanalyse kunnen gebruiken om hun Causal Loop Diagram verder aan te scherpen.
Feedback
Studenten krijgen feedback van hun medestudenten en de docent tijdens hun presentaties. Een eventueel cijfer volgt pas als de trendanalyse is verwerkt in hun uiteindelijke verslag.
Background
De Trendanalyse (met drijvende krachten en het scenariosjabloon) is het derde onderdeel van een toekomstverkenning d.m.v. de scenariomethode. De andere onderdelen zijn de probleemanalyse met (1) Causal Loop Diagram (CLD), (2) Brainwriting en (4) een scenario-analyse.
Al deze onderdelen maken deel uit van het vak "Duurzame Dynamiek" van de opleiding Bèta-gamma van het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS). Neem voor meer informatie contact op via onderwijslab-iis@uva.nl.
Comments (0)